Fen Bilimleri – 7. Sınıf – 6. Ünite – Bölüm B
Bitkilerin de hayvanlarda olduğu gibi bir hayat döngüsü vardır. Hayat döngüsü olan bir canlı neslini devam ettirmek için ürer. Bitkilerde farklı üreme şekilleri vardır.
Bitkilerde Eşeysiz Üreme
- Vejetatif Üreme
Çelikle üreme olarak da bilinir. Bitkiden koparılan dal, kök, gövde gibi parçaların toprağa dikilerek yeni bitkilerin oluşmasıdır.
Eşeysiz üreyen bitkilerde oluşan yavru bitkiler ana canlıyla aynı özellik gösterirler.
Çiçekli Bitkilerde Eşeyli Üreme
Çiçekli bitkiler eşeyli üreme gerçekleştirirler. Çiçek bitkilerin üreme organıdır. Çiçekte dişi ve erkek üreme organları bulunur. Bazı çiçeklerde dişi ve erkek organı beraber bulunurken, bazılarında ayrı çiçeklerde olabilir.
Çiçeğin Bölümleri:
Erkek Organ:
- Başçı: Çiçek tozlarının yani polenlerin bulunduğu kısımdır. Polenlerin içinde erkek üreme hücreleri (sperm) bulunur.
- Sapçık: Başçığı ayakta tutar.
Dişi Organ:
- Tepecik: Polenlerin yapışması için yapışkan bir yapıdadır.
- Dişicik Borusu: Tepecikten gelen polenleri yumurtalığa taşıyan bir kanaldır.
- İçinde tohum taslağı bulunur. Bu yapının içinde dişi üreme hücresi olan yumurta bulunur.
Çanak Yaprak: Yeşil renklidir. Bitki henüz tomurcuk haldeyken çiçeği korur.
Taç Yaprak: Renkli yapısıyla böcekleri üzerine çeker.
Çiçek Tablası: Çiçeğin organlarının üzerinde bulunduğu zemindir.
Çiçek sapı: Çiçeği bitkiye bağlar.
Gerçek bir çiçek üzerinde Erkek ve Dişi organlar aşağıdaki gibi görünür.
Bitkilerde erkek organda bulunan polenler dişi organa taşınır. Buna tozlaşma denir. Tozlaşma sonrasında dişi ve erkek üreme hücrelerinin birleşmesine ise döllenme denir.
Bitkilerde Yaşam Döngüsü
Tohum yeni canlıyı oluşturacak yapıdır. Tohum uygun şartlarda çimlenerek yeni bir canlı oluşturur. Bu olay nasıl gerçekleşiyor inceleyelim.
1.Tozlaşma
Erkek üreme organındaki polenlerin böcekler veya rüzgar yardımıyla dişi organın tepecik kısmına taşınmasıdır.
2. Tohum oluşumu
Dişicik tepesine inen polenler bir kanal yardımıyla yumurtalığa iner. Polen içindeki erkek üreme hücreleri ve yumurtalıktaki dişi üreme hücreleri birleşir.
İlk oluşan yapı tohum taslağıdır. Daha sonrasında tohum oluşur.
3. Meyve Oluşumu
Döllenen yumurtadan bir süre sonra çiçeğin yaprakları kurumaya ve yerinde meyve oluşmaya başlar. Olgunlaşan meyvede tohum da oluşur.
4.Çimlenme
Meyve yeterince olgunlaştığında yere düşer. Bazen de meyveleri hayvanlar tüketir. Bu sayede tohumlar toprağa ulaşır.
Uygun şartlar altında tohumun yeni bitkiyi oluşturmak için filizlenmesine çimlenme denir.
Çimlenme için uygun sıcaklık, su ve oksijen gereklidir.
Bitkilerin Büyüme ve Gelişmesi İçin Gerekli Şartlar.
Bitkilerin sağlıklı büyümesi için;
- Uygun sıcaklık
- Yeterince su
- Karbondioksit ve oksijen (hava)
- Toprakta bulunan mineraller gereklidir.
TEŞEKKÜRLER. SİZLER ÇOK İYİSİNİZ