Üzerinde dişler bulunan tekerleklere dişli çark denir. Kuvveti dişler veya bir zincir yardımıyla diğer dişlilere ileten sistemlerdir.
![dişli çark](http://www.karmabilgi.net/images/disli-cark.png)
Dişli Çarkların Özellikleri
- Kuvvetin yönünü değiştirebilir.
- Hareketin hızını değiştirebilir.
- Farklı merkezli veya aynı merkezli olanları vardır.
- Aynı merkezli olanlar kuvvetten kazanç veya kayıp sağlayabilir.
- Farklı merkezli olanlar kuvvetten kayıp ya da kazanç sağlamaz.
- İş kolaylığı sağlar.
Dişli çarkların kullanım alanları
- Saatler
- Bisiklet
- Otomobil vitesi
- Matkap
- Oyuncak otomobil
- Zeytinyağı fabrikaları vb.
![dişli çark](http://www.karmabilgi.net/images/disli-cark.gif)
Dişli çarkların dönme sayıları
Birbirlerine temas eden dişli çarklardan büyük olan yavaş, küçük olan hızlı hareket eder.
Hız oranı çarkların yarı çapı veya diş sayısıyla alakalıdır.
![dişli çark](http://www.karmabilgi.net/images/disli-car-1.png)
Yukarıdaki resimde;
A çarkının yarı çapı B’nin 2 katıdır.
Yani A yavaş, B hızlı döner.
Örneğin A 5 Tur atarsa B onun iki katı 10 tur atar.
İPUCU: Her çark için yarıçap x tur sayısı eşit olmalıdır.
2cm x 10 tur = 4 cm x 5 tur
Dişli çarklarda dönüş yönü
![dişli çark yönü](http://www.karmabilgi.net/images/disli-cark-yon.png)
Birbirine temas eden dişli çarklar ters yönünde döner.