Fen Bilimleri – 6. Sınıf – 3. Ünite – 2. Bölüm – Kısım 2 Hareketlinin Grafiğini Çizelim
Birim zamanda gidilen yola sürat denir. Yani sürat yola ve zamana bağlıdır. Bir hareketlinin süratini hesaplamak için yolu zamana böleriz.
Hareketli bir cismin süratini incelediğimizde 3 durum karşımıza çıkar;
- Sabit Süratli Hareket
- Hızlanan hareket
- Yavaşlayan hareket
Sabit Süratli Hareket
Bir cismin sürati hep aynı kalıyorsa, artmıyor ve azalmıyorsa sabit süratli hareket yapıyor demektir. Sürati sabit olan bir hareketli eşit zaman aralıklarında eşit yollar alır.
(sabit süratli bir cisim dengelenmiş kuvvetlerin etkisinde kalır)
Örneğin bir hareketlilin zaman ve yol bilgilerini içeren tabloya bakalım.
Şimdi bu tablodaki verileri Yol – Zaman grafiğine çizelim:
Yukarıdaki grafik sabit süratli bir harekete ait. Peki bunu nasıl anlıyoruz?
Sabit sürat olması için eşit zamanlarda eşit yol gitmesi lazım.
Bakalım;
Grafiğe baktığımızda her iki saniyede 10 metre yol gittiğini görüyoruz. Tüm grafiğe baktığımızda bunun değişmediğini anlıyoruz.
Öyleyse bu hareket sabit süratli harekettir diyebiliriz.
Bir de sürati hesaplayarak doğru mu diye bakalım;
0-2. saniyedeki sürat: 10m/2s = 5m/s
2-4. saniyedeki sürat: 10m/2s= 5m/s
4-6. saniyedeki sürat: 10m/2s= 5m/s
6-8. saniyedeki sürat: 10m/2s= 5m/s
8-10. saniyedeki sürat: 10m/2s= 5m/s
Görüldüğü gibi sürat hep 5m/s olarak hesaplandı. Demekki sabit süratli hareketmiş.
Şimdi bu sabit süratli hareketin sürat – zaman grafiğini çizelim.
Grafikte tüm zamanlar için süratin 5m/s değerinde kaldığını görebiliriz.
Yavaşlayan Hareket
Bir hareketlinin aldığı yol zamanla azalıyorsa sürati de azalıyordur. Yani yavaşlıyordur.
Yavaşlayan hareket için yol zaman grafiği çizelim
Grafiği incelediğimizde 2. saniyede 10 metre yol aldığını görüyoruz.
Sabit süratle gitseydi 4. saniyede yolu 20 metre olmalıydı.
Grafikte 20. metreye ancak 10. saniyede ulaşabilmiş. Buradan da anlaşılabileceği üzere cisim yavaşlamış.
Sürati hesaplayarak doğru mu söylüyoruz bakalım:
0-2 saniyedeki sürat: 10m/2s = 5m/s
2-8 saniye arasındaki sürat : 10m/8 s= 1.25 m/s
Görüldüğü gibi hareketlinin hızı azalmış.
Hızlanan Hareket
Bir hareketlinin aldığı yol zamanla artıyorsa sürati de artıyordur. Yani hızlanıyordur.
Hızlanan hareket için yol zaman grafiği çizelim
Grafiğe baktığımızda hareketlinin 2. saniyede 10 metre yol gittiğini görüyoruz. Eğer hareketli sabit süratli olsaydı 4. saniyede 20 metrede olması gerekirdi. Fakat 40 metreye ulaştığını görüyoruz. O halde hızlanan bir hareket yaptığını anlıyoruz.
Doğru mu bakalım;
0-2 saniyedeki sürat: 10m/2s = 5m/s
2-4 saniye arasındaki sürat: 30m/2s = 15m/s
Görüldüğü gibi hareketli hızlanmıştır.
bence bu siye çok ama çok güzel herkesin kulanmasının tercih ederim çok bilgili bu arada
Guzel begendim ellerinizi operim
yaniii pek anlamadım (bende sorun var?)